04 okt De dood leeft

Ze pasten nauwelijks in het zaaltje. En de vragen na afloop waren talloos. Er werd gelachen, en lang nagepraat. Na de koffie en thee gingen de glazen wijn rond. Het was gewoon gezellig. Café Doodgewoon in Brasserie De Lindenboom in Schalkhaar. Ik had al eens van het café gehoord en vond de naam fantastisch: Doodgewoon. Een café waar mensen met een levensbedreigende ziekte, hun vrienden, familie en andere belangstellenden elkaar kunnen ontmoeten. Om ervaringen uit te wisselen en informatie te krijgen over een thema rondom de aanstaande dood, en de zorg die daarmee gepaard gaat. Deze avond vertelde Rob Bruntink over euthanasie en palliatieve sedatie.

Gezellig.

Van de aanstaande dood was niet veel te merken in Schalkhaar. Hij was er wel, dat weet ik. Hij huisde in de lichamen van relatief veel aanwezigen. In ons allemaal, ook dat weet ik, maar in Schalkhaar nam hij in het lijf van de een significant meer plek in dan in dat van de ander. Rob Bruntink werkte jaren in hospices. Hij schreef veel over doodziek zijn en het stervensproces. Erover praten doet hij ook, en hoe. Nuchter, eerlijk, luchtig. Op de vraag ‘Wat kun je zelf doen als je je huisarts niet wilt belasten met de opdracht tot euthanasie of palliatieve sedatie?’ zei hij: ‘Je zou kunnen stoppen met eten en drinken. Mits je goed wordt begeleid anders kan het een helse dood worden. Goede mondverzorging is essentieel. En als begeleider moet je je mentaal voorbereiden op een krachttoer. Wat doe je als je vader of vriend op een gegeven moment toch om water vraagt…? Weiger je dat? Als je het niet weigert, kan hij opnieuw beginnen.’

Juist.

Hij legt het verschil uit tussen euthanasie en palliatieve sedatie. Bij het eerste zorgen medicijnen ervoor dat je vrijwel direct sterft. ‘Aan de naald’. Bij palliatieve sedatie wordt de patiënt in slaap gehouden door medicijnen. De dood kan dan binnen 24 uur optreden maar het kan ook nog een week duren. Dit klinkt als ‘rustig in je slaap overlijden’ maar daar is vaak geen sprake van. Grimassen, kreunen, bewegen… ‘Dit reële beeld moet worden geschetst, anders schrik je je wezenloos.’

Oké.

Een volgende keer gaat de lezing over de plaats waar je wilt sterven. Ik leg de link met het bevallingsplan dat vrijwel elke zwangere nowadays opstelt: hoe en waar wil je bevallen, wat wil je absoluut niet? Je sterfplan opstellen raakt steeds meer in zwang. Het leven is niet maakbaar, sterven ook niet. Maar stuur wat je kunt sturen. Het is jouw dood. De lezing tijdens het café was georganiseerd door Pal voor U, een tijdschrift over palliatieve zorg (www.palvooru) dat wordt uitgegeven door Uitgeverij Zezz (uitgeverijzezz.nl). Café Doodgewoon en Pal voor U hebben het begrepen. Wie leeft sterft. En het uitpuilende zaaltje laat zien dat het ook andersom is: sterven leeft. Enorm. Memento mori.
MK