04 jul ‘Je kind loslaten om hem verder te helpen, pfff… dat blijft lastig’
Galip Aydemir (1984) is vader van zoon Taha (2015), in verwachting van een dochter, getrouwd met Esra (1989), accountmanager en voorzitter van een moskee.
Fotografie: Goedele Monnens
Aan de vooravond van de geboorte van zijn dochter overdenkt Galip Aydemir zijn vaderschap. “Dat Taha (4) op mij wil lijken, maakt me trots en geeft tegelijkertijd zó’n verantwoordelijkheidsgevoel. Je wilt het allerbeste voor je kind.”
“’In welke taal uit je je emotie?’ We zaten bij het consultatiebureau. ‘Hoe word je boos?’ Mijn vrouw wist het antwoord wel. ‘Yeter!’ We zeggen het allebei als we boos zijn: ‘Stoppen nu!’ Het gesprek bij het consultatiebureau bevestigde wat we voor ogen hadden. We voeden Taha Turks op, wetende dat hij het Nederlands toch wel leert. Tot een jaar of drie sprak Taha enkel Turks. Op de peuterspeelzaal schakelde hij van de ene op de andere dag over op het Nederlands. We hebben ook het gevoel dat hij zich meer op zijn gemak voelt in het Nederlands.”
‘We voeden Taha op als wereldburger’
“Waar kom je vandaan? Het is een vraagstuk en ook weer niet, als je begrijpt wat ik bedoel. Want het is eigenlijk niet meer van deze tijd om naar je afkomst te kijken en mensen daarmee in hokjes te plaatsen. We komen allemaal van dezelfde planeet. Onze burgemeester, Ahmed Marcouch, legt dat altijd heel mooi uit. Wij zijn als een boomstam die wortels nodig heeft om stabiel te kunnen staan. Elke wortel geeft iets van onszelf aan. In mijn geval ben ik Turks-Islamitisch opgevoed, Nederlander, Arnhemmer, voetballer, voorzitter van een moskee, man van Esra, vader van een zoon en straks een dochter… En al die wortels groeien nog steeds. Ze vormen je. Haal je er één weg, dan sta je niet meer stevig. Dan ben je niet meer jezelf. Met deze brede blik voeden we Taha op. Als wereldburger.”
‘Doe mij een hoofddoekje om en je ziet haar. Ja, echt’
“Als ik aan mijn eigen jeugd terugdenk, kan ik niet anders dan glimlachen. We woonden in een gezellige Arnhemse volkswijk, waar meer kinderen woonden met een andere taalachtergrond. Ik leerde het Nederlands op school, wat me makkelijk afging, en was verder vooral buiten te vinden. [Denkt na] Ik haal zó weer terug hoe mijn moeder me leerde fietsen, al rennend naast me met haar hand in mijn nek. En dan die heuvels in Arnhem… Dit soort dingen deed mijn vader niet. Hij werkte. Zeker negentig procent van de opvoeding kwam op mijn moeder neer. Zij was een echt huismama. Een slimme, sterke vrouw die nauw betrokken was bij alles wat haar vier kinderen deden. Bij Turkse gezinnen denken mensen vaak dat papa het voor het zeggen heeft. Ja, voor de bühne. Als ik aan mijn moeder vroeg: ‘Mag ik naar die of die?’, dan antwoordde ze: ‘Vraag maar aan papa,’ Die ‘m weer terugkaatste. ‘Wat mama vindt…’ En zo gebeurde het. Ik heb veel van mijn moeder. Qua innerlijk én uiterlijk. Doe mij een hoofddoekje om en je ziet haar. Ja, echt.”
‘Het lijkt me verschrikkelijk als Taha straks zestien is en we “vaag” contact zouden hebben’
“Vader worden heb ik altijd gewild. Maar of ik daar nu zo’n concreet beeld bij had… Tijdens de zwangerschap moest Esra mij ook best een beetje ‘duwen’ om Taha’s kamertje klaar te maken. ‘Ons kind komt toch tussen ons in liggen?’ Haha, ik had er gewoon niet goed over nagedacht. Na de eerste nachten is een eigen plek natuurlijk toch wel fijn. Naïef was ik. Maar na de geboorte – klik! [klipt met zijn vingers] – was ik metéén vader. Esra kon de eerste dagen na de geboorte niet zo veel, waardoor ik direct heel veel tijd met Taha doorbracht. Luiers verschonen, Taha in bad doen, beetje spelen. Waar ik ook enorm dankbaar voor ben is dat de verpleegkundige in het ziekenhuis Taha meteen op mijn blote huid legde. Zo zijn we samen een tijd blijven liggen. Hij en ik. Als je toch gelooft in iets magisch… Dat nabije is iets wat wij heel erg nastreven in de opvoeding. Het lijkt me verschrikkelijk als Taha straks zestien is en we ‘vaag’ contact zouden hebben. Dat ik niet tot hem kan komen. We willen dat hij weet en voelt dat hij met álles bij ons terechtkan.”
‘”Papa, ik wil op jou lijken. Als Taha dat zegt, smelt ik”
“’Papa, ik wil op jou lijken.’ Als Taha dat zegt, smelt ik. Eerlijk is eerlijk. Hij vindt me ook best een ‘gekke’ papa, geloof ik. En dat klopt wel. Ik ben niet zo’n ‘serieuze’ vader, hou van grapjes maken, lekker stoeien. Maar ik ben óók van de regels. De balans tussen regels en loslaten vind ik best moeilijk. Ik wil bijvoorbeeld dat Taha eerlijk is, respectvol en sociaal, maar dan roep ik soms net iets te hard: ‘Sámen délen’. Esra is daar beter in: vertrouwen hebben dat het goed komt. En dan is Taha ook nog eens zo plichtsgetrouw… We gingen laatst op zaterdag voetballen op het schoolplein. Hij stopte bij een rode streep. ‘Daar mogen we niet overheen, papa,’ zei hij. ‘We mogen alleen aan die kant van de lijn spelen.’ ‘Maar het is toch zaterdag, Taha? Dan is er geen school.’ Ik moest hem echt overtuigen dat het ok was de lijn te passeren. Het leek wel of hij in een ander werelddeel kwam! Ik kan dan wel denken: ‘Ben ik te strak voor hem, waardoor hij zo strak voor zichzelf is?”
‘”Sámen délen”, zeg ik dan net iets te hard’
“Wat ik ingewikkeld vind, is het ‘oncontroleerbare’. Dat merkte ik laatst weer toen ik Taha naar school bracht waar hij een opdracht kreeg: kraaltjes rijgen. Hij zei een beetje nonchalant: ‘Dat doe ik later wel’. Maar dan denk ik meteen: ‘Zegt hij dat nou omdat het hem niet lukt?’ Daar zit ik me dan druk om te maken op het werk. Dat ik er niet ben om hem bij te staan, dat hij er wellicht niet uitkomt. Dit soort dingen moet je natuurlijk ervaren op weg naar volwassenheid. En toch, je kind loslaten om hem verder te helpen, pfff… ik blijf het lastig vinden.”
‘Nu ik vader ben, zie ik de offers van mijn eigen vader scherper’
“De bottom line is natuurlijk dat je het allerbeste wilt voor je kind. En dat heeft ook invloed op je eigen leven. Zo ging ik met voetbal vroeger net zo makkelijk voor een sliding, als dat nodig was. Ging het mis, dan was het even op krukken lopen en weer door. Maar nu heb je direct je gezin ermee. Die verantwoordelijkheid zit altijd in je achterhoofd. Nu ik zelf vader ben, zie ik ook de offers van mijn eigen vader scherper. Hij zei altijd: ‘We zijn voor onze toekomstige kinderen naar Nederland gekomen. Om hen een betere toekomst te bieden.’ Als kind dacht ik nog wel eens: ‘Hou toch op, dat heb je voor jezelf gedaan.’ Maar nu ik zelf vader ben, vóel ik zijn verantwoordelijkheidsgevoel. En heb ik alleen maar meer respect voor mijn ouders gekregen.”
‘Als je naar verschillen kijkt, zie je niet hoe we op elkaar lijken’
“Taha gaat naar een katholieke school. Wat je wellicht niet zou verwachten van de zoon van de voorzitter van een moskee. Maar de school is bij ons om de hoek – de Islamitische school is een stuk rijden – en de school staat heel goed aangeschreven. Daarbij: Taha krijgt van ons al genoeg mee van het Islamitische geloof. In die zin past de schoolkeuze bij de verschillende ‘boomwortels’ waar ik het eerder over had. We leven in Nederland met verschillende geloven naast elkaar. Respect hebben voor elkaars geloof hoort daarbij. Toen ik een paar jaar geleden voorzitter werd van onze moskee besloot ik me daar ook sterk voor in te gaan zetten. Want als je naar verschillen kijkt, zie je niet hoe we op elkaar lijken.”
“En nu zijn we in verwachting van onze dochter. Om Taha bij de zwangerschap te betrekken, vroegen we hem een knuffel voor zijn zusje uit te zoeken. Hij heeft zelf een lievelingskonijn, waar hij de meisjesversie bij heeft uitgezocht. Voor zijn zusje. In zijn ogen is het de móóiste knuffel die hij kon uitkiezen.”
Naschrift: Vlak na dit interview werd dochter Inci geboren.